تعطيلی «حيات نو» و انتخابات شوراها

دکتر جمشيد فاروقی

هفته پيش انتشار يک کاريکاتور مشاجره برانگيز باعث تعطيلی روزنامه «حيات نو» گشت. تعطيلی روزنامه ها در ايران، پديده بيگانه ای نيست. طبق گزارشهای منتشر شده توسط خبرگزاريهای خارجی، ظرف ۲ سال گذشته، مجموعا ۹۰ روزنامه و نشريه در ايران از سوی قوه قضائيه تعطيل شده اند. در جنگ قدرت درون حاکميت ايران، روزنامه ها در سنگر نخست قرار دارند. هربار که روياروئی درون حکومتی اوج ميگيرد، خواه در ارتباط با عوامل خارجی و يا انتخابات در کشور، مردم شاهد موج جديدی از تهاجم به رسانه ها هستند. تعطيلی پر جنجال روزنامه «حيات نو »را تحليلگران شروع موج جديدی از تهاجم قوه قضائيه به آزادی مطبوعات معرفی کرده اند. از آن گذشته، بموازات تعطيلی روزنامه ياد شده ما شاهد بسته شدن روزنامه بهار نيز هستيم. روزنامه بهار، همانا روزنامه ای است که همواره ضوابط تعيين شده از سوی مقامات قوه قضائيه را رعايت نموده و اينک بدون رای دادگاه و تنها به بهانه وجود چند مورد شکايت شخصی از اين روزنامه، اقدام به بستن آن نموده اند. کالبد شکافی برهه زمانی کنونی نشان ميدهد که موج جديد تهاجم به مطبوعات همچون موارد پيشين بی ارتباط با انتخابات نيست. از يکسو، دو لايحه ای که محمد خاتمی، رئيس جمهور عرضه نموده و از سوی ديگر انتخابات قريب الوقوع شوراها، تا حدودی توضيحگر اين موج جديد تهاجم به رسانه های گروهی است. اما، هرگاه اين موج جديد تهاجم به رسانه های گروهی را با حملات گذشته قوه قضائيه مقايسه کنيم، به چند نکته جديد بر خواهيم خورد. از يکسو، مدير مسئول روزنامه «حيات نو» کسی است بنام سيد هادی خامنه ای، يعنی برادر رهبر اعظم جمهوری اسلامی ايران، آيت الله خامنه ای. تا کنون قوه قضائيه کشور در حملات خود به مطبوعات تا به اين درجه پيش نرفته بود که روزنامه برادر رهبر را توقيف کند و حتی وی را نيز تهديد کند. منظور سخنان حبيب الله عسگراولادی است. نکته دوم آنکه اينبار ما شاهد دخالت مستقيم قوه قضائيه در تعطيل کردن روزنامه ها نبوده، بلکه دادسرای ويژه روحانيت وظيفه تعطيل کردن «حيات نو» را برعهده گرفته است.

دکتر زيد آبادی در گفتگوئی با دويچه وله اظهار نموده است که کاريکاتور چاپ شده در روزنامه ياد شده، بهيچروی توهينی به آيت الله خمينی نبوده است ولی نيروهای محافظه کار اصرار دارند که منتشر کنندگان اين کاريکاتور در نيت شان قصد چنين کاری را داشتند و چنين گفته است:

«تعدادی از دوستان را بخاطر نيت شان دستگير کردند. مدير مسئول را تحت فشار گذاشتند و روزنامه را هم بطور غير قانونی بستند و اينبار اين تعطيلی از جانب دادگاه ويژه روحانيت اتفاق افتاده که اساسا يک دادگاه غيرقانونی است و در ايران اصلاح طلبان هيچکدام مشروعيت اين دادگاه را به رسميت نمی شناسند. اين خود نشان می دهد ه به هر حال بهانههائی برای محدود کردن بيش از پيش آزادی مطبوعات و آنهم از سوی دستگاههائی که تا حالا دخالت نمی کردند در حال انجام است. »

در اين مورد که دادسرای ويژه روحانيت صلاحيت تعيين تکليف با مطبوعات را ندارد، کسان ديگری نيز با دکتر زيد آبادی هم عقيده هستند. ما ديروز گفتگوئی داشتيم با دکتر محمد ملکی. ايشان هم در اين مورد گفته اند:

«دادگاه روحانيت وظيفه اش رسيدگی به مسائل مطبوعات نيست. حالا به دليل اينکه مدير مسئول روزنامه حيات نو يک روحانی است، دادگاه روحانيت ميخواهد در همه کارها دخالت بکند و به اين بهانه روزنامه ها را تعطيل بکند و اين بر خلاف مقررات حتی خود دادگاه روحانيت بوده حالا بگذريم که دادگاه روحانيت وجودش و رسميتش زير سئوال هست. ولی به هر حال متاسفانه اين کارها ميشود و به يک بهانه ای در هر حال اين کارها را بايد انجام بدهند و همينطور که گفتم بهانه تراشی ميکنند.»

تا کنون دادسرای ويژه روحانيت شماری از خبرنگاران را احضار کرده و مورد بازجوئی قرار داده است. رحمان احمدی، حميد قزوينی، حسين مسلم، حامد شمس، محسن محصفی، سياح رضايی ظرف هفته گذشته توسط دادسرای ويژه روحانيت يک تا چندبار احضار شده و مورد بازجوئی قرار گرفته اند. عليرضا اشراقی که گويا مسئول انتشار کاريکاتور روزولت در روزنامه حيات نو بوده است، هم اينک در زندان بسر ميبرد. تعطيلی روزنامه حيات نو و بهار اعتراض وسيع نيروهای اصلاح طلب در کشور را بدنبال داشته است. در ارتباط با اين موج جديد حمله به مطبوعات، انجمن دفاع از آزادی مطبوعات اخيرا همايشی داشته است. ماشاء الله شمس الواعظين، که سخنگوی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات است در گفتگوئی با خبرنگار خبرگزاری دانشجويان، ايسنا، موج جديد حمله به مطبوعات را در ارتباط با انتخابات قريب الوقوع در کشور دانسته و با توجه به اوضاع حساس منطقه، نگران کننده توصيف نموده است.