برکات لوايح رئيس جمهور

در محافل سياسی اين تحليل که دستگيری افرادی که نام​ شان در «فهرست سياه» آمده است به بهانه ​های مختلف آغاز شده، روز به روز قوت بيشتری می ​گيرد

علی ​رضا علوی ​تبار

سايت «امروز»

ارايه لوايح دوگانه رئيس​جمهور به مجلس اگرچه با تاخير بسيار صورت گرفت و از نظر محتوايی نيز منعکس کننده خواسته​های بسيار حداقلی بود، اما به هر حال فضای سياسی کشور را دگرگون ساخت. هدف رئيس جمهور از ارايه اين دو لايحه کارآمد کردن پست رياست جمهوری برای انجام وظايف قانونی از يک سو و افزايش مشروعيت نظام سياسی کشور و در نتيجه ثبات و پايداری آن از سوی ديگر است. رئيس جمهور به اين دو لايحه از زاويه شخصيت دوم نظام سياسی می​نگرد و در پيگيری آنها مصالح کليت نظام را در نظر می​گيرد، اما نتيجه جانبی طرح اين لوايح دگرگونی موقعيت جنبش مردم​سالاری است که شعارهای رئيس​جمهور تنها خواسته​های حداقلی آن را مشخص می​کند. اقتدارگرايان به رهبری راست افراطی در واکنش به لوايح رئيس​جمهور راهکار «استحاله آمرانه» را کنار گذاشته و برخورد با اصلاح​طلبان و پرونده​​سازی برای حذف عملی آنها را آغاز کرده​اند. در محافل سياسی اين تحليل که دستگيری افرادی که نام​شان در «فهرست سياه» آمده است به بهانه​های مختلف آغاز شده، روز به روز قوت بيشتری می​گيرد. خاتمی تبديل به هدف اصلی حملات تبليغاتی هر روزه رسانه​های اقتدارگرا شده است و روزی نيست که تهديد خاتمی يا نصيحت به او در مقالات متعدد مهره​های ريز و درشت محافظه​کار ديده نشود. اصلاح​طلبان که اينک رسانه​های کارآمد و قوی خود را از دست داده​اند، شاهد بی​دفاع حملات هر روزه رسانه​های رقيب​اند. روزی نيست که در رسانه​های تغذيه شده از اموال عمومی اصلاح​طلبان متهم به جرايم متعددی نشوند. جرايمی که از وابستگی به بيگانگان و ارتباط مشکوک با آنها آغاز می​شود و با طرح عضويت در نهادهای امنيتی پايان می​يابد! اين طنز تاريخ است که جريانی که در تلاش شبانه​روزی برای گسترش دستگاه امنيتی خارج از وزارت اطلاعات و تجهيز آن با وسايل و امکانات تازه برای موارد ضروری آتی است پيشاپيش پذيرفته است که عضويت در يک نهاد امنيتی می​تواند به محبوبيت و مقبوليتی که فرد در نزد افکار عمومی ضربه وارد سازد. پس از قلع و قمع رسانه​های اصلی اصلاح​طلبان اينک نوبت به مراکز پژوهشی و نظرسنجی رسيده است. اصلاح​طلبان بايستی از همه امکاناتی که برای شناخت افکار عمومی، توليد انديشه و ارتباط با مردم دارند محروم گردند. ظاهرا اين فرمان جديد است. همه چيز حکايت از آن می​کند که اصلاح​طلبان ناگزيراند تا هزينه​های ناشی از طرح لوايح رئيس​جمهور را بپردازند و فشار بر آنها ابزاری است برای وادار کردن رئيس​جمهور به کوتاه آمدن از خواسته​های حداقلی که با اين همه صبر و تحمل طرح کرده است.

اما به گمان من طرح اين لوايح اگر چه در کوتاه مدت موجب فشار بر اصلاح​طلبان می​شود اما در بلند مدت برکات زيادی به دنبال خواهد داشت. طرح لوايح رئيس​جمهور پرده​های نفاق را دريد. آنها که تا قبل از آن با نام رئيس جمهور نرد عشق می​باختند ناگهان غضب​آلود او را آماج حملات خويش قرار داده و آنچه در دل داشتند برون ريختند. اين اتفاق برای اهل نظر نکته تازه​ای ندارد اما توهمی که در ميان بخشی از عوام و گروهی از جوانان کم​طاقت پيدا شده بود و خاتمی را همسو شده با اقتدارگرايان می​پنداشتند، از ميان می​برد. شفاف شدن مواضع در ايران هميشه به نفع مردم​سالاری بوده است. در جبهه اصلاح​طلبان نيز خلوص را به ارمغان می​آورد. آنانکه به اميد ارتقا موقعيت خويش و کسب قدرت و ثروت به جنبش مردم​سالاری پيوسته بودند با افزايش هزينه مردم​سالار ماندن، کم کم جبهه خويش را تغيير خواهند داد و دستی را که نمی​توانند گاز بگيرند خواهند بوسيد و بر سر خواهند گذاشت!

هسته اصلی جنبش منسجم​تر و خالص​تر شده و اعتماد و اميد آنها که به راستی خواهان تغييراند فزونی خواهد يافت. بخش​های سنتی جامعه که آلوده قدرت نامحدود و غيرپاسخگو و ثروت بادآورده نشده​اند (مانند بخش اعظم روحانيان حوزه​های علميه) درخواهند يافت که تندروی يا کندروی اصلاح​طلبان نيست که وضعيت جامعه را بی​ثبات يا باثبات می​کند. بلکه ميل به قدرت بی حد و مرز و مخالفت با محدود شدن قدرت در ميان اقتدارگرايان است که به تشديد ستيزهای سياسی در کشور می​انجامد. روند جدايی اين بخش​ها از قدرت​جويان بی​حد و مرز تشديد خواهد شد و آنها به تدريج يا در کنار جنبش اصلاح​طلبی قرار می​گيرند و يا با همدلی ناظر پيشرفت آن خواهند بود. اين وقايع تنها بخشی از برکات طرح لوايح رئيس​جمهور هستند، آينده برکات بيشتری را به جامعه ارزانی خواهد کرد.